ترجمه تفسیر مجمع البیان جلد 1

اشاره

لغت تفسیر موضوع و فائدۀ آن چرا بتفسیر نیازمندیم اختلاف سلیقۀ مفسران اقسام تفسیر نویسندگان تفسیر تا قرن 14 کلمۀ تفسیر،از ماده و ریشه«فسر»بمعنای کشف و روشن نمودن است.

بعضی آن را از اصل«سفر»که آن نیز عبارت از کشف و ظهور است چنان که گویند«أسفر الصبح»یعنی صبح ظاهر شد،گرفته اند.

کلمه تأویل

کلمه تأویل بمعنای بازگرداندن و از اصل«اَوْل»(بازگشتن)جدا شده است قاموس (1)محیط:تأویل کلام همان تفسیر و بیان آن میباشد،بنا بر این تأویل با کلمه تفسیر در معنی فرق ندارد.

قاموس و مجمع البحرین تفسیر را بیان مطلب مشکل و پرده برداشتن از آن و تأویل را برگرداندن یکی از دو معنا بدیگری میداند.

اما در اصطلاح دانشمندان کلمه تفسیر در دو مورد بکار رفته است:

1-در فن بدیع که متکلم سخنی میگوید و کلامی میآورد که بتنهایی و مستقلاًّ معنای مورد نظر از آن فهمیده نمیشود و نیازمند بجمله و کلام دیگری است که آن را روشن کند و تفسیر نماید و این نوع تفسیر خود یکی از محسنات معنوی است و در فن بدیع از آن بحث شده است و مربوط بفن ماست.

ص :1